Engelli raporu ile araç alımı yaparken vergi indiriminden mi yararlanacaksınız yoksa ÖTV muafiyeti koşullarını karşılıyor musunuz? %40 engelli raporu ile araç almak ile %90 engelli raporu ile araç almak arasındaki farklar neler? Birçok sürücüyü ilgilendiren bu muafiyet ve imkanları sizin de merak ettiğinizi biliyoruz. Bu nedenle, araba.com olarak, 2023 yılında engelli raporu ile araç alma koşulları ve bilinmesi gereken tüm detayları sizler için derledik. Hazırsanız, başlayalım!
Engelli Raporu ile Araba Alma
Araç sahiplerinin belini büken 3 adet vergi mevcut: ÖTV, KDV ve MTV. Ancak, engelli raporu ile araç alımı yapıldığında bu 3 vergiden muaf tutulmak ya da indirimden faydalanmak mümkün. Vergilerden tamamen muaf mı tutulacağınız yoksa sadece indirim mi alacağınız ise engel durumunuza ve karşıladığınız koşullara bağlı. Gelin birlikte her iki durum için de gerekli belgeler, aracın karşılaması gereken koşullar ve indirim oranlarını inceleyelim.
- Vergi indirimi (%40-89 engel oranı)
- Vergi muafiyeti (%90 ve üzeri engel oranı)
Engelli Raporu ile İndirimli Araç Alma
Eğer sürücünün ortopedik engel yüzdesi %40-89 aralığında ise araç alımında tamamen ÖTV’den muaf tutulmasa dahi belli başlı indirimlerden faydalanması mümkün. %40 engelli raporu ile araç alırken uygulanan indirimler ise %26.3 ÖTV indirimi ve %15.24 KDV indirimi. (Yazının devamında açıklanan özel koşullar karşılanabiliyorsa KDV muafiyetinden de faydalanılabilir.) Yani, kabaca bir hesap yapmak gerekirse %40 engelli indirimi ile 800.000 TL’lik bir aracı yaklaşık 500.000 TL’ye almak mümkün. Ancak, tabii ki sürücünün engel durumuna ek olarak karşılaması gereken bazı ekstra koşullar da mevcut.
Engelli Raporu ile ÖTV İndirimi Koşulları
- En az %40 ortopedik engel
- T.C. vatandaşı olmak
- 18 yaşını doldurmuş ve ehliyet sahibi olmak*
- Manuel bir aracı tertibat olmadan kullanamayacak engele sahip olmak
- Engelli raporunda “tertibatlı araç kullanma durumu” **
* %40 engelli raporu ile ÖTV indiriminden faydalanabilmek için sürücünün A ya da B sınıfı ehliyetlerden birine sahip olması ve aracı kendi üzerine alması şarttır; yani ÖTV indiriminden engelli yakınları yararlanamaz. ** Engelli raporunda “Tertibatlı araç kullanabilir.” ifadesi yer alıyorsa, aracın mutlaka sürücünün özel durumuna göre düzenlenmesi gerekir.
%40 Engelli ÖTV İndirimi İçin Araç Şartları
- Araç fiyatının vergiler dahil 1.004.200 TL ve altında olması
- Manuel araçlarda engelli sürücünün kullanabilmesi için gerekli tertibatın bulunması
- A ya da B sınıfı ehliyetle kullanılabilir olması
2023 yılından itibaren %40 engelli raporu ile ÖTV indiriminden faydalanmak için aracın silindir hacmi ve türü gibi koşullar aranmamaktadır. Ancak, manuel araçların tertibatlı kullanılması kısıtlaması hâlâ devam etmektedir; örneğin, yalnızca %40 işitme engeli bulunan bir birey, eğer manuel aracı tertibatsız da kullanabilecek durumdaysa (Engelli raporunda belirtilir.) ÖTV indiriminden faydalanamaz.
%40 Engelli KDV Muafiyeti
%40-89 arası engelli raporuna sahip sürücüler, araç alırken yalnızca ÖTV ve KDV indiriminden faylanabilir; yani bu vergilerden tamamen muaf olamazlar. Ancak, yılda 2 kez ödenmesi zorunlu olan KDV ‘den tamamen muaf olmaları mümkün. %40 engelli raporu ile vergi muafiyetinden faydalanmak için ise aşağıdaki belgelerin ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekli:
- Motorlu araç tescil belgesi (Aracın özel tertibatlı olduğunu göstermeli)
- Araçlar için teknik belge
- Proje raporu
- Malul ve Engelliler Adına Kayıt ve Tescilli Taşıtlarda Motorlu Taşıtlar Vergisi İstisnası Bildirim Formu
Gerekli belgelerin hazırlanarak forma eklenmesi ve ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi halinde %40 engelli raporu ile vergi muafiyetinden faydalanılabilir.
Engelli Raporu ile ÖTV’siz Araç Alma
%90 ve üzeri engele sahip olan sürücüler ÖTV’siz araç alma imkanına sahiptir; eğer engelli birey aracı kullanabilecek durumda değilse 3. dereceye kadar yakınları da bu imkandan faydalanabilir. Ancak, tabii ki her iki durum için de gerekli koşulların sağlanması şart.
ÖTV’siz Araç Alma Şartları
- %90 ve üzeri engel oranı*
- Engelli bireyin ya da 2.-3. derece yakınının 18 yaşını doldurmuş ve ehliyet sahibi olması**
- Aracı engelli birey kullanacaksa engelli raporunda “Tertibatlı araç kullanabilir.” ibaresi
*ÖTV indiriminin aksine ÖTV muafiyetinde engelin türü önemli değildir; yani ortopedik, zihinsel, işitme vb. fark etmeksizin bu imkandan faydalanılabilir. **Engel raporunda “Tertibatlı araç kullanabilir.” ibaresi olsa dahi engelli birey aracı kendi kullanmak zorunda değildir; her iki durumda da 2. ya da 3. derece yakını tarafından araç kullanılabilir. Ancak, aracı kullanacak kişilerin ruhsatta belirtilmesi ve bu kişiler hariç kimsenin (acil durumlarda dahi) aracı kullanmaması şarttır. Aksi takdirde hem sürücüye hem de araç sahibine cezai işlem uygulanır.
Vergisiz Alınacak Araçta Aranan Şartlar
- Araç fiyatı vergiler dahil 1.004.200 TL’yi geçmemeli
- Araca sürücünün kullanabilmesi için gerekli olan tertibatlar eklenmeli
- Yük taşımasında kullanılıcaksa azami ağırlığı 3,5 tonu aşmamalı (Tadilatlı)*
- Yolcu taşıma kapasitesi istiap haddinin %50’sinin altında olmalı (Tadilatlı)*
- Sürücü dahil maksimum 9 kişilik oturma alanı olmalı (Tadilatlı)*
*Tadilatlı olarak belirtilen maddeler, aracı engelli yakınının değil engellinin bizzat kendisinin kullandığı durumları ifade eder. Yani bu şartları karşıladığı sürece, %90 engelli bir bireyin gerekli tertibatı araca yaptırmak koşuluyla yük ve yolcu taşımacılığı yapması da mümkündür; ancak, engelli yakını bu araçlarla ticari faaliyetlerde bulunamaz.
%90 Engelli Raporu ile KDV Muafiyeti
%40-89 engel oranına sahip sürücülerin aksine, %90 engelli raporu ile araç alan sürücüler ekstra bir koşul gerekmeksizin KDV muafiyetinden faydalanabilir. Ancak, tabii ki aracın engele göre düzenlenmesi ve engelli raporunda belirtilen tertibatlara sahip olması şarttır.
Engelli Raporu ile Alınan Aracın Satışı
%40 ya da %90 engelli raporu ile alınan araçların satılabilmesi için aşağıdaki şartların karşılanması gerekir; aksi takdirde, satış işleminde ÖTV ödenmesi gerekir.
Engelli raporu ile alınmış araçların satışında geçerli olan kurallar:
- Aracın alımının üzerinden en az 5 yıl geçmiş olmalı; aksi takdirde ÖTV ödenmesi gerekir.
- Engelli aracın sahibi vefat ettiyse 5 yıl geçmeden ÖTV’siz araç satışı mümkün değildir.
- Araç başka bir engelli bireye satılıyorsa, 5 yıl geçmesini beklemeye gerek yoktur.
- Yangın, deprem, kaza gibi nedenlerle araç kullanılamaz hale geldiyse 5 yıl beklemeye gerek kalmadan araç satılabilir ve tekrar ÖTV indirimi ve muafiyetinden faydalanılabilir.
